Opiniestuk van Dhr. Jaspers, ervaren restaurateur Ming en Qing meubels :
Een definitie van restaureren zou kunnen zijn: terugbrengen in de oorspronkelijke staat met behoud van het oude en zonder toevoegingen of wijzigingen. Daarbij zouden uitgevoerde ingrepen omkeerbaar moeten zijn. In die zin is het merendeel van de antieke Chinese meubels die op de markt te vinden zijn, verprutst en heeft het in feite zijn waarde als antiek verloren. Het probleem ligt bij de gangbare Chinese manier van restaureren en ontstaat de vraag wat de kip en wat het ei is: denken de Chinese werkplaatsen te leveren wat de klant in het Westen vraagt of eet de klant simpelweg wat de pot schaft en is het een proces van gewenning?
Om te beginnen worden antieke meubels in China vaak geloogd* , waardoor oorspronkelijke – door gebruik en rook ingedonkerde – kleuren verdwijnen. Meubels worden er in bijna alle gevallen geschuurd en glad gemaakt waardoor het doorleefde oppervlak voorgoed verloren gaat. Daar bovenop komt het gebruik van glasharde tweecomponentenlijm die zo taai is dat verbindingen vaak niet meer goed in elkaar passen en uit openingen en verbindingen naar buiten puilen. Dit terwijl oude Chinese meubelmakers nooit of hoogstzelden gebruik maakten van lijm. Alle verbindingen werden uitgevoerd op basis van het pen/gat principe, afgeklemd met een spie: muurvast zonder lijm!
Vervolgens komt de finishing touch of beter gezegd de genadeslag: oorspronkelijke oude laklagen die beschadigd zijn, worden vaak overschilderd om het meubel netter te doen ogen. Hierbij gaat de oude staat verloren. Ieder meubel dat de gemiddelde werkplaats in China verlaat, is afgewerkt met een vernislaag; van stroperig dik tot dun, van helder of geel/bruin/oranje tot donkerbruin, hoogglans of mat. Wat het ook weze, vernis werd destijds niet gebruikt en veroorzaakt onherstelbare schade aangezien het onverwijderbaar is.
Bij al mijn restauraties streef ik ernaar het meubel zo puur en zo dicht mogelijk bij de authentieke staat te houden. Uiteraard zal los vuil verwijderd moeten worden, losse verbindingen en eventuele breuken gerepareerd of ontbrekende onderdelen bijgemaakt, aangezien niemand op een vuile gammele stoel wil zitten.
Dit alles gebeurt met grote terughoudendheid: liever een vochtige doek dan een emmer sop en liever een oude tandenborstel dan een staalborstel om iets schoon te maken. Ik gebruik nooit vernis en ben spaarzaam met boenwas. Hoe perfecter het meubel, des te minder eraan mag gebeuren. Ieder Chinees antiek meubel is anders en de restauratie ervan is in die zin steeds opnieuw een uitdaging. Eigenlijk is mijn uitgangspunt niet wat de klant wil, maar wat het meubel wil.
*Logen : lo·gen (loogde, heeft geloogd) : met loog behandelen loog (de/het; v(m) en o; meervoud: logen) : oplossing, verkregen door bep. vaste stoffen (as, ertsen, zout enz.) met water, soms met andere vloeistoffen, uit te trekken
Bronnen :